Welke scheidingsmethoden zijn er?

Een scheidingsmethode is een methode om uit een mengsel van stoffen de gezuiverde verbindingen te verkrijgen. Je doet dit door gebruik te maken van verschillen in stofeigenschappen.

Een scheidingsmethode is iets anders dan een ontledingsreactie. Tijdens het ontleden van een stof ontstaan er namelijk nieuwe verbindingen. Dit is bij een scheidingsmethode niet het geval. Tijdens het scheiden ontstaan er geen nieuwe verbindingen. De gezuiverde verbindingen waren namelijk al aanwezig in het mengsel.

Destillatie

Tijdens een destillatie wordt een mengsel van stoffen gescheiden op basis van een onderling verschil in kookpunt.

Voorbeelden

  • destilleren van sterke drank
  • destilleren van zeewater om drinkwater te krijgen

Filtratie

Om een mengsel bestaande uit een niet-oplosbare vaste stof en een vloeistof van elkaar te scheiden maak je gebruik van filtratie. De stoffen worden van elkaar gescheiden op basis van de toestand van de stof en de deeltjesgrootte.

Voorbeeld

  • scheiden van zand en water

Extractie

Tijdens een extractie onttrek je een stof (of stoffen) uit een mengsel. Deze scheidingsmethode berust op het verschil in oplosbaarheid in een extractiemiddel. Tijdens koffiezetten extraheer je bijvoorbeeld de geur-en smaakstoffen uit koffiebonen in warm water. De geur-en smaakstoffen lossen goed op in het warme water (het extractiemiddel) maar de rest van de koffiebonen niet.

Voorbeelden

  • zetten van koffie
  • verkrijgen van suiker uit suikerbieten

Indampen

Om een mengsel van een vaste stof en een vloeistof (in een oplossing) te scheiden kan je gebruik maken van indampen. Indampen wordt toegepast als de vloeistof niet bewaard hoeft te worden.

Voorbeeld

  • winnen van zout uit zeewater

Afschenken/Decanteren

In een mengsel van een vaste, niet-oplosbare stof en een vloeistof zal na enige tijd de vaste stof bezinken. Door de vloeistof af te schenken van de vaste stof (ook wel decanteren genoemd) kan het mengsel worden gescheiden. De scheiding vindt dus plaats op basis van een onderling verschil in toestand (vast ten opzichte van vloeibaar).

Voorbeeld

  • scheiden van zand en water

Centrifugeren

Als in een mengsel van een vaste, niet-oplosbare stof en een vloeistof de vaste stof niet snel genoeg bezinkt, maakt men gebruik van centrifugeren. Hierbij wordt het mengsel in een centrifuge snel rondgedraaid.

Voorbeeld

  • scheiden van bloed in bloedplasma en bloedcellen

Adsorptie

Bij adsorptie wordt een stof uit een mengsel gehaald door middel van binding aan een vaste stof. De stoffen hechten zich aan het oppervlak van de vaste stof. Deze scheidingsmethode wordt gebruikt bij gas-en vloeistofmengsels.

Voorbeelden

  • ontkleuren van oplossingen
  • zuiveren van grondwater
  • wegvangen van kookluchtjes in een afzuigkap
  • adsorberen van giftig gas met een gasmasker

Chromatografie

Chromatografie is een scheidingstechniek waarbij het mogelijk is de verschillende stoffen te identificeren. Chromatografie is een verzamelnaam voor een aantal verschillende methoden zoals: papierchromatografie, dunnelaagchromatografie, kolomchromatografie en gaschromatografie. De scheiding berust op een verschil in oplosbaarheid, adsorptie, polariteit of vluchtigheid.