Hoe bepaal je het sulfietgehalte van wijn?

Let op! Neem altijd voldoende veiligheidsmaatregelen. Draag te allen tijde een veiligheidsbril en labjas en voer de experimenten bij voorkeur uit in een zuurkast of een goed geventileerde ruimte.

Om de vorming van azijnzuur in wijn tegen te gaan, voegt men aan sommige wijnsoorten sulfiet toe voordat de wijn in de fles gaat. Het sulfietgehalte van wijn kun je door middel van een eenvoudige titratie bepalen.

Voorschrift

Voor de bepaling van het sulfietgehalte in wijn heb je de volgende chemicaliën en glaswerk nodig:

  • joodoplossing (0,010 M)
  • erlenmeyer (200 mL)
  • zetmeeloplossing
  • maatcilinder (25 mL)
  • zwavelzuuroplossing (2,0 M)
  • buret
  • KOH-oplossing (1,0 M)
  • pipet
  • witte wijn

Giet 25 mL 1,0 M KOH-oplossing in een erlenmeyer van 200 mL. Voeg hierbij 25 mL witte wijn. Schud de inhoud van de erlenmeyer even en laat het mengsel gedurende 15 minuten afgesloten staan.
Voeg vervolgens 15 mL 2,0 M zwavelzuur toe. Voeg als indictor ook enkele mL zetmeeloplossing toe. Titreer met een 0,010 M joodoplossing tot de blauwe kleur 15 seconden blijft.

Gebruik bij de bepaling bij voorkeur witte wijn uit een pas geopende fles. Het sulfietgehalte van wijn die aan de lucht wordt bewaard loopt namelijk zeer snel terug.

Vul de buret met de joodoplossing (foto links). Je hebt het eindpunt van de titratie bereikt als de oplossing in de erlenmeyer een blijvende blauwe kleur heeft (foto rechts).

Reactievergelijkingen

In wijn is het grootste gedeelte van de aanwezige sulfiet-ionen gebonden aan aldehyden. Voor een nauwkeurige bepaling van het sulfietgehalte dienen deze ionen eerst vrijgemaakt te worden. Dit doe je door het toevoegen van een sterke base (bijvoorbeeld KOH).

Na aanzuren titreer je vervolgens de sulfiet-ionen (SO32−) met jood (I2):

SO32−+H2O+I2\(\longrightarrow\)SO42−+2 H++2 I

Berekening van het sulfietgehalte

Na afloop van de titratie kun je, aan de hand van het aantal mL gebruikte joodoplossing, terugrekenen naar het aantal mmol sulfiet-ionen dat aanwezig is.

Voorbeeldberekening

Stel dat je bij de titratie 6,46 mL van de jood-oplossing hebt gebruikt. De verschillende stappen voor de berekening van het sulfietgehalte in de wijn zijn dan:

  • 6,46 mL 0,010 M joodoplossing \(\rightarrow\) 0,0646 mmol I2
  • molverhouding I2 : SO32− = 1 : 1 (zie de reactievergelijking)
  • 0,0646 mmol I2 \(\rightarrow\) 0,0646 mmol SO32−
  • 0,0646 mmol SO32− \(\rightarrow\) 5,172 mg SO32− (× molaire massa SO32− = 80,06 g/mol)
  • 5,172 mg in 25 mL wijn \(\rightarrow\) 207 mg in 1 L wijn
  • het sulfietgehalte in de wijn is dus 207 mg/L


Aljevragen.nl neemt geen verantwoording voor de experimenten op deze site. Aangeraden wordt om zelf voldoende veiligheidsmaatregelen te nemen.